Siverek'te şehriye geleneği: Avlularda kurulan komşuluk ve mutluluk yuvaları

Siverek Camiikebir Mahallesi'nde yarım asır önce kışlık hazırlık için başlayan "Şehriye Kesme" buluşmaları, günümüzdeki sosyal toplanmaların en samimi karşılığıydı. Bu geceler, mis kokulu pırpırım çiçekleri eşliğinde, sadece erzak değil; aynı zamanda muhabbet, dayanışma ve genç kızları beğenme gibi kültürel ritüelleri de beraberinde getiriyordu.

Siverek'te şehriye geleneği: Avlularda kurulan komşuluk ve mutluluk yuvaları

Siverek'te Camiikebir Mahallesi'nde evler müstakil, bahçeli ve avlulu idi. Akrep çok olduğundan dolayı avlunun bir yanına taht kurulur, tahta yatılırdı.

Eylül ayından itibaren havalar geceleri bayağı serin olduğundan Ekimin sonuna kadar avluda tahta yatılırdı.



Gündüzleri marul bahçelerine ikindiden sonra gidilir, yağlı bahçe marullarından satın alınarak sulu kıyma yapılır, arkasından da çekirdek çitlenirdi.

Geceleri akşam gezmeleri olurdu. Avlular büyük olduğu için sıra ile bir evde toplanılır, büyükçe 5-6 tane sofra ortaya serilir, daire biçiminde kenarlara minder konularak şehriye kesilirdi.



Bu da Camiikebir Mahallesi'ne özgü bir imece idi, sonradan tüm Siverek'e ve bölgeye yayıldı. Bir de kol makinası ile şehriye çeken şehriyeci Mustafa Dayı vardı, gelir evlerde şehriye çekerdi. Şehriyesini makine ile çeken bile yine de gelir, hangi evde el ile şehriye kesiliyorsa o da gider şehriye keserdi. Amaç muhabbet etmekti.

Hani şimdi batıda altın günü ya da para günü kadınlar yapıyor ya, amaçları bir araya gelmek değil midir? İşte bundan 50 yıl önce kadınlar bir araya gelmek, sohbet etmek için evlerde sıra ile şehriye keserlerdi. O yıllarda her evde pırpırım çiçekleri vardı ve mis gibi kokardı.
 

Şehriye şeklinde kesilmek üzere elde avuca alınan hamura "eşpeh" denilirdi. Şehriyesi kesilen kadın hamur leğenini yanına alır, kimin elindeki hamur biterse "Kele, eşpeh at!" derdi. Kadın dalmış, karşısındaki komşu kızın şehriye kesmesine bakıyor, hamaratlığını ona göre değerlendiriyordu. "Acaba bu komşu kızı Zelo'yu bizim oğlan Mısto'ya istesek nasıl olurdu?" diye düşünürken Fato Bibi tekrar sesini yükselterek "Kele, eşpeh at!" demesiyle irkildi.

Şehriyesi kesilen evin sahibi, şehriye kesme seansları bir nevi kız görme, kız beğenmeleri de beraberinde uyguluyorlardı. O dönemin insanları daha fazla mutlu idi.

Yazı için Muhittin Pastacı'ya teşekkürler

Fotolar için Siverek Belediyesi'ne teşekkür ederiz.

Güncelleme Tarihi: 21 Kasım 2025, 15:28
YORUM EKLE